وب سایت رسمی
دکتر غلامرضا احتجاب
دانش آموختۀ رشتۀ رادیوتراپی انکولوژی
 

آدرس مطب: تهران - خیابان فاطمی غربی - بعد از چهار راه کارگر - نبش سیندخت شمالی - پلاک 13 - طبقه 3 - واحد 7
ملاقات: روزهای شنبه، دوشنبه و چهار شنبه از ساعت 16 الی 20 با تعیین وقت قبلی
تلفن: 66569587-21-98+

 

تشخیص ودرمان لنفوم هوچکین

آخرین بروز رسانی در تاریخ : 92/03/17

مقدمه


لنفوم هوچکین که بیماری هوچکین نیز نامیده می شود سرطان سیستم لنفاوی می باشد. لنفوم از سرطانی شدن نوعی از سلول های سفید خون به نام لنفوسیت به وجود می آید. لنفوسیت ها از سلول های ایمنی بدن هستند.
سیستم لنفاوی شامل شبکه ای از غدد لنفاوی و عروق متصل کننده ی آنها ست. غدد لنفاوی ارگان های کوچک و لوبیایی شکلی هستند که لنفوسیت ها را در خود ذخیره می کنند. عروق لنفاوی نیز مشابه عروق خونی بوده و حاوی مایع لنفاوی می باشند که لنفوسیت ها را حمل می کند.
در لنفوم هوچکین یک تومور سرطانی در غدد لنفاوی تشکیل می شود. اغلب این تومور در غدد لنفاوی گردن یا سینه ایجاد می شود. این تومور در ابتدا غدد لنفاوی مجاور و پس از آن نقاط دورتر دیگر مانند کبد، طحال یا مغز استخوان را درگیر می کند. در صورت پیشرفت این تومور می تواند قابلیت بدن برای مقابله با عفونت ها را تحت تاثیر قرار دهد. در اکثر موارد عامل بیماری هوچکین ناشناخته است.
خوشبختانه لنفوم هوچکین از درمان پذیرترین سرطان هاست. حدود 75% از بیماران مبتلا به این بیماری قابل معالجه می باشند. بالای 90% از افرادی که درمان می شوند طول عمر بالای 10 سال دارند.

علائم لنفوم هوچکین:

 اغلب افراد مبتلا به این بیماری با غده ی لنفاوی متورم و بدون درد گردنی تشخیص داده می شوند. این غده ی متورم ممکن است در ناحیه ی زیر بغل یا کشاله ی ران دیده شود.
در برخی از افراد توده ای درقفسه سینه شناسایی می شود که می تواند علائمی مانند سرفه، ناراحتی سینه یا تنگی تنفس ایجاد کند. علائمی نظیر تب، کاهش وزن و تعریق شبانه نیز ممکن است در بیماران دیده شود.
اگر پزشک  مشکوک به بیماری هوچکین شود ،بیمار را برای اقدامات بعدی به پزشک متخصص سرطان (انکولوژیست ) ارجاع  می کند .
 
تشخیص لنفوم هوچکین:

بیوپسی از بافت: اگر فرد مشکوک به داشتن لنفوم هوچکین باشد جراحی برای بیوپسی از غده ی لنفاوی متورم او انجام می شود. این بیوپسی معمولا در روز جراحی انجام می شود. پش از خارج کردن غده ی لنفاوی متورم آن را در زیر میکروسکوپ بررسی می کنند.
بیوپسی از مغز استخوان: در صورتی که فرد مشکوک به داشتن لنفوم هوچکین پیشرفته باشد بیوپسی از مغز استخوان نیز درخواست می شود. همچنین در صورت داشتن تب، کاهش وزن، تعریق شبانه و آزمایش خون غیر طبیعی نیز این بیوپسی انجام می شود. این آزمایش برای مشخص کردن این که آیا مغز استخوان فرد درگیر است یا نه، انجام می شود که نشان دهنده ی مرحله ی پیشرفته ی لنفوم هوچکین می باشد.
بیوپسی مغز استخوان شامل خارج کردن نمونه ای از مایع داخل مغز استخوان لگن یا خاصره می باشد. برای کاهش درد بیمار طی این عمل داروهایی برای فرد تجویز می شود. پس از برداشتن نمونه آن را در زیر میکروسکوپ از لحاظ داشتن لنفوم هوچکین بررسی می کنند.

مرحله بندی لنفوم هوچکین:

 مرحله بندی شامل تقسیم بندی افراد مبتلا به هوچکین به گروه هایی بر پایه ی برخی از فاکتورهای زمان تشخیص بیماری می باشد. تصمیم گیری برای درمان بر پایه ی مرحله ی بیماری می باشد.
اصطلاحات زیر برای مرحله بندی لنفوم کاربرد دارند:
منطقه ی لنفاوی: غدد لنفاوی موجود در یک ناحیه به همراه بافت اطراف آن را می گویند مانند غدد لنفاوی گردنی در ناحیه ی گردن، آگزیلاری در زیر بغل، اینگوئینال در کشاله ی ران یا مدیاستینال در قفسه ی سینه.
ساختارهای لنفاوی: ارگان ها یا ساختار هایی که بخشی از سیستم لنفاوی بدن می باشند. مانند غدد لنفاوی، طحال و تیموس
دیافراگم: عضله ی بزرگی که حفره ی شکم را از فضای قفسه ی سینه جدا می کند.
تعیین مرحله ی لنفوم هوچکین بر پایه ی موارد زیر است:
§  تعداد مناطق یا ساختارهای لنفاوی درگیر
§  منطقه ای از بدن که غدد لنفاوی آنجا درگیر می باشد (یک یا دو طرف دیافراگم)
§  آیا علائم بیماری در خارج از سیستم لنفاوی مانند کبد، ریه یا مغز استخوان دیده می شود یا نه
§  آیا فرد تب، کاهش وزن یا تعریق شبانه ی بدون دلیل دارد یا نه (علائم B)
مراحل لنفوم هوچکین می تواند از 1 (درگیری یک ساختار یا منطقه ی لنفاوی) تا 4 (سرطان به خارج از سیستم لنفاوی گسترش یافته باشد) باشد.
به طور کلی سرطان ها در مراحل اولیه درمان پذیرتر می باشند و احتمال عود آنها کمتر می باشد. مرحله ی 1 و 2 لنفوم هوچکین، مرحله ی اولیه و مراحل 3 و 4 به عنوان مرحله ی پیشرفته شناخته می شوند.
طبقه بندی: از فاکتورهای زیر برای مشخص کردن زیر گروه های هر مرحله استفاده می شود:
§  A یا B: حرف A در مرحله ی 2 به این معنی ست که علائم تب، کاهش وزن یا عرق شبانه ی بدون دلیل، 6 ماه قبل از تشخیص بیماری در فرد وجود نداشته است. حرف B در مرحله ی 3 به معنی وجود این علائم هستند. که علائم B شناخته می شوند.
به عنوان مثال فردی که مبتلا به لنفوم هوچکین بوده، غدد لنفاوی گردن، سینه و کشاله ی ران وی درگیر هستند و علائم تب، عرق شبانه و کاهش وزن را دارد بیماری وی در مرحله ی 3B قرار دارد.

آزمایش های مورد استفاده برای مرحله بندی:
چندین آزمایش برای مرحله بندی لنفوم کاربرد دارد. این آزمایش ها برای تعیین اینکه کدام قسمت از بدن مبتلا به لنفوم هوچکین می باشد، انجام می شوند. این آزمایش ها برای همه ی بیماران درخواست نمی شوند و عبارتند از:
§  آزمایش خون
§  CT یا PET اسکن سینه، شکم و لگن
§  بیوپسی مغز استخوان: نمونه برداری از بافت مغز استخوان از طریق جراحی

درمان لنفوم هوچکین:

اصلی ترین درمان های لنفوم هوچکین شیمی درمانی و پرتو درمانی می باشد.

شیمی درمانی: شیمی درمانی برای توقف یا کاهش رشد سلول های سرطانی تجویز می شود. در اکثر موارد از ترکیب چندین داروی شیمی درمانی که رژیم شیمی درمانی نامیده می شود استفاده می گردد. اکثر این داروها وریدی تزریق می شوند.
شیمی درمانی هر روز انجام نمی شود و به صورت دوره ای می باشد. هر دوره ی شیمی درمانی که به طور معمول 21 یا 28 روز طول می کشد شامل زمان مصرف دارو و استراحت پس از آن برای بهبودی بدن از عوارض ناشی از آن می باشد.
به عنوان مثال رژیم ABVD دوبار و با فاصله ی زمانی 14 روز بین آنها تزریق می شود که به کل آن یک دوره ی درمان گفته می شود. اگر این رژیم 4 دوره تکرار شود کل زمان درمان حدود 4 ماه به طول می انجامد.
رژیم های شیمی درمانی لنفوم هوچکین عبارتنداز:
§  ABVD: Adriamycin, Bleomycin, Vinblastin, Dacarbazin (رایج ترین رژیم شیمی درمانی بیماری هوچکین می باشد)
§  Stanford V:Adriamycin, Vinblastine, Mechlorethamine, Etoposide, Vincristine, Bleomycin and Prednisone
§  BEACOPP: Bleomycin, Etoposide, Adriamycin, Cyclophosphamide, Oncovin, Procarbazine and Prednisone. این رژیم به طور شایع در اروپا استفاده می شود. برخی از متخصصین بر این باورند که این رژیم نسبت به رژیم های دیگر موثرتر است مخصوصا در مرحله ی پیشرفته ی بیماری اما عوارض جانبی آن زیاد بوده و برای برخی از افراد قابل تجویز نیست.

عوارض جانبی: نوع و شدت عوارض جانبی شیمی درمانی به ترکیب و دوز داروهای مورد استفاده بستگی دارد. شایع ترین عوارض جانبی این  درمان ریزش موقتی موها، تهوع، استفراغ، خستگی، کاهش اشتها، افزایش ریسک عفونت و مستعد کبود شدن و خون ریزی بدن، می باشند. اکثر این عوارض قابل پیش گیری یا درمان هستند.
     
عوارض جانبی دیررس شیمی درمانی عبارتنداز:
§  ناباروری: برخی از داروهای شیمی درمانی می توانند به تخمک های زنان آسیب وارد کنند. اگر تعداد زیادی از این تخمک ها آسیب ببینند یا ازبین بروند فرد وارد یائسگی زودرس می شود. بدین معنی که خون ریزی ماهیانه ی آنها متوقف شده و فرد به دلیل آسیب به تخمک ها و یا ازبین رفتن آنها بارور نمی شود.
این عرضه اغلب با رژیم BEACOPP ایجاد می شود. حدود 50% از زنانی که این رژیم را دریافت می کنند به طور دائم قاعدگی آنها متوقف می شود اما به نظر نمی رسد رژیم ABVD آسیبی به تخمک ها برساند. در مردان نیز مشابه زنان BEACOPP سبب کاهش تعداد اسپرم ها و ناباروری فرد می شود اما ABVDاین طور نیست.
§  آسیب به ریه: Bleomycin که در رژیم های شیمی درمانی استفاده می شود می تواند به ریه ها آسیب برساند. ریسک این آسیب در افرادی که رادیوتراپی سینه نیز دریافت کرده اند بیشتر است.
§  سرطان های ثانویه: افرادی که بخاطر بیماری هوچکین تحت درمان قرار می گیرند احتمال ابتلا به سرطان در آینده را دارند. شایع ترین سرطان های ثانویه عبارتنداز: سرطان پستان، ریه و سیستم گوارشی. در برخی از موارد پرتو درمانی می تواند سال ها پس از درمان ریسک ایجاد سرطان در نواحی تحت درمان را افزایش دهد. زنان زیر 30 سال ریسک ابتلا به سرطان پستان و سیگاری ها ریسک ابتلا به سرطان ریه ی زیادی خواهند داشت. ممکن است فرد به لوسمی یا لنفوم های دیگر نیز مبتلا شود.

پرتو درمانی: پرتو درمانی شامل استفاده از اشعه ی X پر انرژی برای کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی می باشد. برخلاف سلول های سالم، سلول های سرطانی پس از چند روز پرتوگیری پیاپی نمی توانند خود را ترمیم کنند. این عامل سبب توقف رشد این سلول ها ومرگ تدریجی آنها می شود.
گاهی اوقات برای لنفوم هوچکین پس از اتمام شیمی درمانی، پرتو درمانی تجویز می شود و پرتو با دقت به ناحیه ای که غدد لنفاوی درگیر واقع هستند، هدایت می شود. پرتو درمانی باید با دوز روزانه ی کم یک دوره ی چند هفته ای انجام شود تا عوارض جانبی آن بالا نرود.

عوارض جانبی: طی پرتو درمانی در برخی از افراد پوست ناحیه ی درمان تغییراتی می کند (مشابه آفتاب سوختگی). این تغییرات با گذشت زمان برطرف می شود. عوارض جانبی دیگر می تواند شامل خستگی و تهوع باشد. فرد باید درباره ی مزایا و مضرات پرتو درمانی با پزشک خود مشورت کند. کاهش دوز پرتو درمانی و ابعاد میدان درمانی می تواند عوارض جانبی آن را کاهش دهد.
مرحله ی 1 یا 2: افراد مبتلا به مرحله ی 1 یا 2 لنفوم هوچکین معمولا با شیمی درمانی به همراه پرتو درمانی و در برخی موارد با شیمی درمانی تنها درمان می شوند.
در صورتی که از شیمی درمانی به همراه پرتو درمانی استفاده شود احتمال عود بیماری کمتر از حالتی ست که فقط از شیمی درمانی استفاده می شود و احتمال بقای بیمار نیز ممکن است بالا برود اما استفاده از این دو روش درمانی به طور هم زمان عوارض جانبی دیررس را زیاد خواهد کرد. درباره ی مزایا و مضرات این روش فرد می تواند با پزشک خود مشورت کند.
مسئله ی مهم در بیماری لنفوم این است که احتمال دارد عوارض جانبی دیررسی بخاطر درمان در فرد ایجاد شود و میزان بقای او را تحت تاثیر قرار دهد. پس از اتمام درمان فرد باید به طور مرتب تحت نظر باشد تا در صورت ایجاد سرطان های ثانویه تحت مداوا واقع شود.
مرحله ی 3 و 4: شایع ترین درمان افراد مبتلا به مرحله ی 3 و 4 لنفوم هوچکین شیمی درمانی می باشد. در صورتی که تومور در هنگام تشخیص بزرگ باشد و یا پاسخ کامل به شیمی درمانی نداده باشد پرتو درمانی نیز ممکن است انجام شود.
برای اکثر بیمارانی که در این مرحله اند رژیم ABVD تجویز می شود. که با این درمان 60 تا 70 درصد بیماران بقای 5 ساله ی بدون بیماری خواهند داشت. ABVD تنها، درمان ترجیهی اکثر مبتلایان به مرحله ی پیشرفته ی بیماری هوچکین می باشد. با این حال ترکیبStanford V و BEACOPPبا پرتو درمانی در برخی از افراد می تواند موثر باشد.
 
پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان:
پیوند مغز استخوان ممکن است در موارد زیر انجام شود:
§  لنفوم هوچکین عود کرده
§  لنفوم هوچکین مقاوم به روش های درمانی دیگر که می تواند شامل افرادی باشد که بیماری شان پس از یک دوره ی درمانی عود کرده است.
آزمایش های بالینی: اکثر مبتلایان به لنفوم هوچکین می توانند در آزمایش های بالینی که انجام می شوند، شرکت کنند.
آزمایش بالینی یک روش دقیق و کنترل شده برای بررسی کار آمدی درمان های جدید و یا ترکیب درمان های فعلی می باشد. این آزمایش ها در سراسر جهان انجام می شوند.
 

 

آخرین مقالات و مطالب
🔶محققان با بررسی فواید احتمالی زردچوبه، به حقایق جالبی دست یافتند. مصرف تنها یک قاشق چای خوری زردچوبه در غذا می تواند باعث تغییر بزرگی بر روی ژن هایی که با بروز سرطان، آلرژی و حتی افسردگی شود. اما جالب تر از آن این است که مصرف قرص یا...
ادامه مطلب...
در مجمع سالانه انجمن مطالعات سرطان امریکا که در فیلادلفیا برگزار شد، شواهدی ارائه شد که نشان می داداستفاده بیش از اندازه از مکمل های غذایی به خصوص مکمل های بتاکاروتن ، فولیک اسید و ویتامین E می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. استفاده بیش از حد از...
ادامه مطلب...

محل تبلیغات
اینجا محل تبلیغات داخلی و یا خارجی شرکت می باشد.
 


دکتر غلامرضا احتجاب دانش آموختۀ رشتۀ رادیوتراپی انکولوژی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دارای دانشنامۀ تخصصی در این رشته می باشند.
ایشان از سال 1382 مشغول تحقیق و پژوهش در این رشته بوده و دارای مقالات تخصصی در زمینۀ نوروتوکسیسیته داروهای شیمی درمانی، اثر Her2 status در متاستاز های مغزی سرطان پستان و مقالات دیگر در زمینۀ داروی Herceptin و بیماری لنفوم می باشد. ایشان در حال حاضر در زمینۀ شیمی درمانی و پرتودرمانی سرطان های توپر همچون سرطان های پستان، دستگاه گوارش، پروستات و مثانه و ریه مشغول فعالیت هستند.

نشانی مطب: تهران - خیابان فاطمی غربی - بعد از چهار راه کارگر - نبش سیندخت شمالی - پلاک 13 - طبقه 3 - واحد 7
تلفن تماس: 8-66569587-021


Telegram Channel: @drehtejab

نشانی مرکز رادیوتراپی گاندی: خیابان گاندی جنوبی، روبروی آنتن سیمای پنج، نبش کوچه ترابنده، پلاک 130 ، طبقه 3 زیرزمین. بخش رادیوتراپی
تلفن: 88193795-021 ، 88207807-021
نمایش سایت در زبان های دیگر: العربية