شیمی درمانی و سلامتی دهان و دندان

اگر چه شیمی درمانی به درمان سرطان کمک می کند اما معمولاً باعث عوارض جانبی هم می شود. بعضی از این عوارض با تأثیری که بر روی دهان می گذارند می توانند باعث به تأخیر انداختن یا حتی توقف درمان شوند.

برای جلوگیری از بروز مشکلات جدی و شدید، بهتر است یک ماه پیش از شروع رادیوتراپی به دندانپزشک مراجعه کرد.

شیمی درمانی چگونه بر روی دهان و دندان تأثیر می گذارد؟
شیمی درمانی ، استفاده از داروهایی است که سلول های سرطانی را از بین می برند، اما متأسفانه در این فرآیند سلول های سالم از جمله سلول های موجود در دهان هم آسیب می بینند. عوارض جانبی شامل مشکلاتی در ناحیه دندان و لثه ها ، مخاط و غدد بزاقی می شود.

مهم است که به خاطر داشت تا عوارض جانبی دهان می توانند جدی باشند.

· عوارض جانبی ممکن است دردناک باشند و خوردن، صحبت کردن و بلع را دچار مشکل کند.
· امکان گرفتاری به یک عفونت وجود دارد که می تواند زمانی که فرد تحت درمان سرطان قرار می گیرد خطرآفرین باشد.
· اگر عوارض وخیم باشند، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که دوزهای درمانی را کاهش دهد یا حتی آن را متوقف کند.

شیمی درمانی می تواند چه مشکلاتی برای دهان و دندان به وجود آورد؟

بیماران ممکن است عوارض مختلفی را در نتیجه شیمی درمانی تجربه کنند. این مشکلات به نوع دارو و واکنش بدن به آنها بستگی دارد. در بسیاری موارد این عوارض در طول درمان و یا زمان کوتاهی پس از اتمام درمان برای بیمار پیش می آیند.
· درد لثه و دهان
· خشکی دهان
· سوزش، پوسته پوسته شدن یا تورم زبان
· عفونت
· تغییر در حس چشایی

چرا باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟

اگر بیمار قبل از شروع شیمی درمانی به دندانپزشک مراجعه کند، می توان از بروز بسیار از مشکلات جلوگیری کرد. عوارض معمولاً به این دلیل رخ می دهند که دهان و دندان بیمار قبل از شروع شیمی درمانی سالم نیست.
دانستن این نکته ضروری است که نمی توان مانع از بروز عوارض شد اما باید به خاطر داشت که هر چه عوارض کمتر و خفیف تر باشند احتمال بیشتری وجود دارد که درمان مطابق برنامه و به صورت مطلوب پیش برود.

خیلی مهم است که دندانپزشک و پزشک معالج در مورد وضعیت بیمار با هم تعامل داشته باشند.

اگر ممکن است بیمار ترجیحاً یک ماه قبل از شروع شیمی درمانی به دندانپزشک مراجعه کند. اگر بیمار شیمی درمانی را قبلاً شروع کرده و به دندانپزشک مراجعه نکرده است باید هر چه زودتر نزد او برود.

دندانپزشک و متخصص بهداشت دهان و دندان چه کاری انجام می دهند؟

· بررسی و پاکسازی دندان ها.
· گرفتن عکس های رادیوگرافی
· حل و درمان مشکلات دهان و دندان
· آموزش به بیمار درباره نحوه مراقبت از دندان ها و دهان برای جلوگیری از عوارض جانبی.

بیمار برای حفظ سلامت دهان و دندان خود چه کاری می تواند انجام دهد؟

اولین قدم قبل از شروع درمان سرطان، مراجعه به یک دندانپزشک است. زمانی که درمان شروع می شود حتماً باید هر روز وضعیت دهان خود را برای مشاهده هر چه سریع تر زخم ها و سایر تغییرات احتمالی چک کند. این نکات می توانند از درد های ناحیه دهان پیشگیری و درمان کنند:

حفظ رطوبت دهان:
· نوشیدن مقدار زیادی آب
· مکیدن چیپس های یخی
· مصرف آدامس یا آبنبات های بدون قند
· استفاده از جایگزین یا محرک های ترشح بزاقی(در صورت تشخیص و تجویز پزشک) برای کمک به حفظ رطوبت دهان

پاک کردن دهان، زبان و دندان ها
· مسواک کردن دندان ها، لثه و زبان با یک مسواک بسیار نرم بعد از هر غذا و قبل از خواب. اگر مسواک زدن باعث درد می شود ، باید آن را زیر آب گرم نرم کرد.
· استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
· عدم استفاده از دهانشویه های حاوی الکل.
· نخ کشیدن دندان. اگر قسمتی از لثه خون آمد ، بقیه قسمت ها را نخ دندان بکشد و قسمتی که حساس شده است را رها کند.
· شستشوی روزانۀ دهان با محلول حاوی ¼ قاشق چای خوری نمک و یک قاشق چای خوری جوش شیرین در یک لیوان بزرگ آب گرم و بلافاصله بعد از آن شستشوی دهان با آب (این کار باید روزی چند بار انجام شود)
· دندان مصنوعی که به خوبی سرجای خود قرار نمی گیرد می تواند مشکل ساز شود. باید در این مورد با پزشک معالج یا دندانپزشک صحبت کرد.

اگر دهان بیمار زخمی و حساس است باید مراقب آنچه که می خورد و می آشامد باشد:
· انتخاب غذاهایی که جویدن و بلعیدنشان آسان است و برای بدن مفید هستند.
· خوردن لقمه های کوچک غذا ، به خوبی و آرام جویدن آن و جرعه جرعه وشیدن مایعات همراه غذا.
· خوردن غذاهای نرم و مرطوب مثل غلات پخته، پوره سیب زمینی و تخم مرغ(خصوصاً به صورت نیمرو)
· در صورت ناراحتی در جویدن یا بلع غذا می توان آن را با آب گوشت، سس ها، ماست یا دیگر مایعات نرم کرد.

در صورت درد و ناراحتی در ناحیه دهان باید آن را با پزشک یا پرستار مطرح کرد.
· پزشک در صورت صلاحدید دارو تجویز می کند.

باید از موارد زیر دور بود:

· غذاهایی که ممکن است بُرَنده باشند مثل چیپس (خصوصاً چیپس های تاکو) که ممکن است دهان را خراش دهند یا ببرند.
· غذاهای داغ، پر ادویه یا خیلی ترش مثل مرکبات و آب آنها که می توانند بافتهای درون دهان را تحریک کنند.
· غذاهای شیرین خصوصاً انواعی که با قندها شیرین شده اند مثل نوشابه و شکلات و آبنبات ، چون می توانند باعث پوسیدگی دندان ها شوند.
· خلال دندان، چون ممکن است به بافت دهان آسیب بزنند و آن را ببرند.
· انواع دخانیات.
· انواع نوشیدنی های حاوی الکل.

آیا کودکان هم دچار ناراحتی در ناحیه دهان می شوند؟

بسته به سن کودک، شیمی درمانی باعث عوارض جانبی دیگری در کودکان می شود. شایع ترین آن بروز مشکلاتی در دندان ها است. امکان دارد دندان های دائمی دیر دربیایند و متفاوت از دندان های نرمال به نظر برسند. دندان ها ممکن است بیفتند. دندانپزشک، فک کودک را به منظور تشخیص هر گونه مشکل در رشد معاینه می کند.

قبل از شروع شیمی درمانی، حتماً کودک باید نزد دندانپزشک برده شود. دندانپزشک دهان و دندان کودک را به خوبی معاینه می کند و دندان های لق، یا آنهایی که ممکن است در طول درمان لق شوند را می کشد. والدین کودک باید از دندانپزشک در مورد راه هایی که می تواند به بهبود مراقبت از دهان کودک منجر شود، اطلاعات کسب کنند.

باید به خاطر داشت که:

· قبل از شروع درمان سرطان باید به دندانپزشک مراجعه کرد.
· مراقبت های لازم و مناسب از دهان و دندان باید انجام گیرد.
· درباره عوارض درمان و مشکلات دهان باید با پزشک معالج و دندانپزشک ارتباط مستمر داشت.

صفحات مرتبط

⏺ آن چه تیم انکولوژی و دندانپزشکی باید بدانند
⏺ حفظ سلامتی دهان و دندان ها و جلوگیری از بروز عوارض در حین درمان
⏺ رادیوتراپی و سلامتی دهان و دندان
⏺ عوارض دهان و دندانی ناشی از درمان های سرطان

آخرین مقالات و مطالب

فواید زردچوبه

🔶محققان با بررسی فواید احتمالی زردچوبه، به حقایق جالبی دست یافتند. مصرف تنها یک قاشق چای خوری زردچوبه در غذا می تواند باعث تغییر بزرگی بر روی ژن هایی که با بروز سرطان، آلرژی و حتی افسردگی شود. اما جالب تر از آن این است که مصرف قرص یا...
ادامه مطلب...

استفاده بیش از اندازه از مکمل ها می تواند شانس ابتلا به سرطان را افزایش دهد

در مجمع سالانه انجمن مطالعات سرطان امریکا که در فیلادلفیا برگزار شد، شواهدی ارائه شد که نشان می داداستفاده بیش از اندازه از مکمل های غذایی به خصوص مکمل های بتاکاروتن ، فولیک اسید و ویتامین E می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. استفاده بیش از حد از...
ادامه مطلب...

محل تبلیغات

اینجا محل تبلیغات داخلی و یا خارجی شرکت می باشد.